Nihan Acar
Öykü Gürpınar
(29.11.2009)
Öykü Gürpınar
(29.11.2009)
Son dönemde tiyatroların örgütlenmesine dair önemli girişimlerde bulunuluyor. Urla’da 3. Türkiye Tiyatrolar Buluşması’nda başlayan tiyatronun çatı örgütünün oluşturulması girişimi, en son Türkiye Tiyatro Kurultayı Ankara Buluşması’nda “Türkiye Tiyatroları Güç Birliği Girişimi” (TTGBG) adı altında somutlaştı. Katkılar ve tartışmalar sürüyor. İ.T.Ü Taşkışla Sahnesi’nde faaliyetini sürdüren ve sürece aktif katılım gösteren kişiler olarak bu tartışmalara katkı sunmak istiyoruz.
12 Eylül’de düzenlenen Türkiye Tiyatro Kurultayı İstanbul Buluşması’nda üniversite tiyatrolarının görünürlüğü oldukça zayıftı. Kimi üniversite tiyatroları buluşmaya üyesi oldukları örgütler aracılığıyla katılmışlardı; ancak bu durum buluşmada üniversite sorunlarının dile getirilmesini ve çatı örgütüne dair kendi fikirlerinin duyulmasını sağlamaya yetmedi. Herhangi bir hazırlık yapmadan, toplanıp sorunlarımızı ve yapabileceklerimizi tartışmadan Kurultay’a gelmenin bize bir fayda sağlamayacağını fark ettik. Neticede bu tespitle üniversite tiyatroları olarak kendi aramızda daha güçlü bir birliktelik örgütlemenin yollarını aradık. Öncelikle Türkiye Tiyatro Kurultayı İstanbul Buluşması’na katılan üniversite toplulukları olarak Kurultay’ı değerlendirmek ve üniversite tiyatrolarının örgütlenmesini tartışmak üzere 4 Ekim’de Bursa’da bir toplantı düzenlendik. Bu toplantıda daha geniş katılımlı, Kurultay’a katılmayan üniversite tiyatrolarını da kapsayacak ikinci bir toplantı yapılmasına karar verdik ve hazırlanan çağrı metni [1] ile tüm üniversite topluluklarını 8 Kasım’da Eskişehir’deki toplantıya davet ettik. Eskişehir’de üniversite toplulukları olarak sorunlarımızı belirledik, çatı örgütüne ve kendi örgütlenmelerimize dair somut tartışmalar yürüttük[2]. Sonuç olarak Türkiye Tiyatro Kurultayı Ankara Buluşması’nda bu toplantılar üzerine bir aktarım yaptık. Ankara Buluşması özellikle İstanbul Buluşması’na göre üniversite tiyatrolarının görünürlüğü açısından olumluydu diyebiliriz. Ancak üniversitelerin örgütlenmesi ile ilgili toplantılara iştirak eden birçok topluluk buluşmaya katılmadı; bu durumun çatı örgütlenmesine dair önerilerin tartışıldığı Kurultay’da, üniversitelerin belirleyici bir rol oynamasının önüne geçtiği söylenebilir.
Türkiye Tiyatro Kurultayı Ankara Buluşması’nın ikinci günü “hiçbir örgüte üye olmayan bir topluluğun Kurultay’da nasıl temsil edileceğine” dair bir tartışma yapılmıştı. Tartışma neticesinde Kurultay henüz bir “yapı” olmadığından örgütlü ya da örgütsüz topluluk ve bireylerin katılımına açık olduğu, ancak tiyatroda örgütlenmeyi teşvik etmesi amaçladığından Kurultay’a katılan topluluk ve bireylerin örgütlenme yönünde adımlar atmasının beklendiği belirtilmişti. Ankara Buluşması sonucunda TTGBG’nin temel ilkeleri açıklandı ve söz konusu yapı içinde örgütlerin, toplulukların ve bireylerin yer alabileceği belirtildi[3]. Bu örgütlerin, toplulukların ya da bireylerin söz konusu çatı örgütü içinde nasıl yer alabileceği ise henüz netleşmiş değil. Bu noktada Ömer F. Kurhan, tiyatro alanında örgütlenmenin teşvik etmesi hedeflendiğinden “tiyatro örgütlerini ve örgütlü birliktelikleri canlandırma ya da inşa etme adına çalışma yürüten ve buna destek veren tiyatro topluluklarını ve tiyatro insanlarını kapsaması” gerektiğini vurguluyor[4].
Üniversite tiyatrolarının Bursa ve Eskişehir’deki toplantılarla örgütlenme açısından önemli bir adım attığı söylenebilir. Bu toplantılarda konuşulan sorunların nasıl bir örgütlü birliktelik içerisinde ele alınacağı Ankara Buluşması’nda tartışıldı. Buluşma sonucunda TTGBG gibi bir yapının ortaya çıkması bu birliktelik konusunda ipuçları veriyor. Üzerinde düşünülmesi gereken soru, kendi yerelinde örgütlenmeye dikkat çeken tiyatro örgütleri, TTGBG’nin ilkeleri ve devam eden temsiliyet tartışması bağlamında üniversite tiyatrolarının örgütlülüğe nasıl devam edeceğidir. Bu noktada üniversite tiyatroları olarak başlattığımız örgütlenme girişiminin sönümlenmemesi için bu konunun tartışılması gerektiği düşüncesindeyiz.
[1]Hazırlanan çağrı metni için bkz: http://www.tiyatro-kurultayi.org/index.php?option=com_content&view=section&layout=blog&id=2&Itemid=2
[2]Eskişehir’deki “Üniversite Tiyatrolarının Örgütlenmesi” toplantısına 18 topluluk katıldı; bunlardan 11’i İstanbul dışındaki üniversitelerin topluluklarıydı. Toplantının detaylı bir aktarımı Ankara Buluşması’nda yapıldı; ancak hâlâ yazılı bir materyal yoktur ki bu önemli bir eksikliktir.
[3]Bkz. Orhan Aydın, “Güç Birliği”, http://www.iatp-web.org/headline.asp?act=view&hid=567
[4]Bkz. Ömer F. Kurhan; “Ankara’da Tiyatromuzun Çatı Örgütü Kuruldu mu?”, http://fkurhan.blogspot.com/2009/11/ankarada-tiyatromuzun-cat-orgutu.html
